ADD – aandachtstekortstoornis. Symptomen en behandeling bij kinderen en volwassenen

ADD, ook bekend als Attention Deficit Disorder, is een aandoening die wordt gekenmerkt door verminderde concentratie en verstrooidheid, maar zonder overmatige motorische hyperactiviteit. Het is een aandoening die elk aspect van iemands leven kan beïnvloeden, van interpersoonlijke relaties tot prestaties op het werk of op school.

Wat is ADD – Aandachtstekortstoornis

ADD staat voor Attention Deficit Disorder, wat in het Pools Aandachtstekortstoornis betekent. Het is een variant van ADHD, een neurobiologische stoornis die wordt gekenmerkt door concentratieproblemen, buitensporige impulsiviteit en vaak wisselende activiteitsniveaus. ADD komt voor bij kinderen en volwassenen

Mensen met ADD kunnen moeite hebben om hun aandacht bij één activiteit te houden, zijn vaak afgeleid, hebben problemen met organisatie en planning en kunnen impulsief handelen zonder goed over de gevolgen na te denken. Deze stoornis kan verschillende aspecten van het leven beïnvloeden, waaronder leren, werk, sociale relaties en dagelijks functioneren.

Bij kinderen is de diagnose ADD vaak gebaseerd op observatie van de symptomen door artsen, psychologen of professionals in de geestelijke gezondheidszorg. Er worden verschillende benaderingen gebruikt om de stoornis te behandelen en te beheersen, waaronder gedragstherapie, psychotherapie en, in sommige gevallen, medicatie.

ADD – symptomen

De symptomen van ADD (Attention Deficit Disorder) kunnen van persoon tot persoon verschillen en kunnen in verschillende mate van ernst optreden. De meest voorkomende symptomen die kenmerkend zijn voor ADD zijn:

1. Concentratieproblemen: Mensen met ADD hebben moeite om hun aandacht lange tijd bij één activiteit te houden. Ze zijn snel afgeleid en verliezen hun interesse.
2. Overmatige impulsiviteit: Impulsiviteit manifesteert zich als iemand die actie onderneemt zonder er eerst over na te denken, wat kan leiden tot verkeerde of riskante beslissingen.
3. Organisatie- en planningsstoornissen: Mensen met ADD kunnen moeite hebben met het organiseren van hun gedachten, taken en tijd. Ze kunnen moeite hebben met plannen, wat kan leiden tot chaos in het dagelijks leven.
4. Frequente vergeetachtigheid: het vergeten van belangrijke verplichtingen, schoolopdrachten of werk komt vaak voor bij mensen met ADD.
5. Moeite met het uitvoeren van mentaal uitdagende taken: Mensen met ADD kunnen taken vermijden die langdurige concentratie vereisen, wat kan leiden tot vertragingen in werk of studie.
6. Frequente onderbrekingen: mensen met ADD kunnen vaak anderen onderbreken tijdens een gesprek of op het werk, omdat ze moeite hebben om op hun beurt te wachten.
7. Moeite om emoties onder controle te houden: Emoties kunnen intenser en vluchtiger zijn bij mensen met ADD. Ze kunnen moeite hebben om hun emotionele reacties te reguleren.
8. Moeite met het voltooien van projecten: Mensen met ADD kunnen aan veel projecten beginnen, maar hebben moeite om ze af te maken.
9. Slaapstoornissen: vaak hebben mensen met ADD moeite om in slaap te vallen of om een regelmatig slaappatroon aan te houden.
10. Sociale stoornissen: moeite met het richten van de aandacht kan leiden tot problemen met het aangaan en onderhouden van sociale relaties.

Het is belangrijk om op te merken dat niet al deze symptomen noodzakelijkerwijs aanwezig zijn bij elke persoon met de diagnose ADD, en de ernst ervan kan variëren. De diagnose en behandeling van ADD moet worden uitgevoerd door professionals in de geestelijke gezondheidszorg, zoals psychiaters of psychologen.

ADD – oorzaken van aandachtstekortstoornis

Hier zijn de oorzaken die in verband kunnen worden gebracht met aandachtstekortstoornis (ADD):

1. Erfelijkheid: Genetica is belangrijk in het geval van aandachtstekortstoornis (ADD). Mensen die eerstegraads familieleden hebben met deze stoornis hebben een grotere kans om het te ontwikkelen.
2. Neurobiologische factoren: Afwijkingen in het zenuwstelsel, zoals stoornissen in de regulatie van neurotransmitters (zoals dopamine of noradrenaline), kunnen het vermogen om zich te concentreren en impulsen te controleren beïnvloeden.
3. Omgevingsfactoren: Omgevingsfactoren zoals blootstelling aan giftige stoffen tijdens de zwangerschap, blootstelling aan lood, roken of consumptie van giftige stoffen tijdens de ontwikkeling kunnen de ontwikkeling van aandachtstekortstoornis beïnvloeden.
4. Prenatale aandoeningen: Maternale stress tijdens de zwangerschap, infecties of andere factoren die de ontwikkeling van de foetale hersenen verstoren, kunnen de ontwikkeling van aandachtstekortstoornis bij het kind beïnvloeden.
5. Hersenbeschadiging: Hersenbeschadiging als gevolg van letsel, ziekte of andere factoren kan iemands vermogen om de aandacht te richten beïnvloeden.
6. Emotieregulatiestoornissen: Problemen met emotieregulatie en impulsiviteit kunnen leiden tot concentratieproblemen.
7. Slaaptekort en dieet: Gebrek aan voldoende slaap en een dieet met veel suikers en kunstmatige kleurstoffen kan de hersenfunctie en het concentratievermogen beïnvloeden.
8. Psychosociale factoren: Stress, een laag zelfbeeld, problemen in interpersoonlijke relaties of problemen op school of op het werk kunnen bijdragen aan aandachtstekortstoornissen.

Het is belangrijk om te onthouden dat de oorzaken van aandachtstekortstoornis complex kunnen zijn en dat er vaak een wisselwerking is tussen verschillende factoren.

Wat is het verschil tussen ADHD en ADD?

ADHD en ADD zijn twee verwante termen, maar er zijn enkele verschillen. Beide stoornissen hebben vergelijkbare symptomen en hebben te maken met concentratieproblemen, impulsiviteit en activiteit, maar verschillen vooral in de aanwezigheid van overmatige beweging en hyperactiviteit in het geval van ADHD.

1. ADHD: Deze stoornis wordt gekenmerkt door concentratieproblemen, impulsiviteit en overmatige motorische activiteit. Mensen met ADHD kunnen rusteloos zijn, voortdurend in beweging, kunnen moeilijk stilzitten en hun gedrag is vaak hyperactief.
2. ADD: Deze term werd vroeger gebruikt om aandachtstekortstoornis zonder duidelijke hyperactiviteit te beschrijven. Het wordt nu minder gebruikt in de officiële diagnostische terminologie. In plaats daarvan zijn er subtypes van ADHD, zoals ADHD met overheersende hyperactiviteit (hyperactief type), ADHD met overheersende concentratieproblemen (onoplettend type) en ADHD van het gemengde type, waarbij zowel concentratieproblemen als hyperactiviteit aanwezig zijn.

In de praktijk is ADHD nu een meer gebruikelijke term voor een stoornis die zowel concentratieproblemen als hyperactiviteit omvat. Sommige bronnen en individuen gebruiken de term ADD echter nog steeds in een context die voornamelijk concentratieproblemen beschrijft. Uiteindelijk moet de diagnose en classificatie van de stoornis worden uitgevoerd door een gekwalificeerde professional in de geestelijke gezondheidszorg.

ADD – diagnose

De diagnose van Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADD), vooral in de context van de huidige terminologie die subtypes van Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) omvat, is een complex proces dat de betrokkenheid van professionals in de geestelijke gezondheidszorg vereist. Hier volgt een overzicht van hoe een ADD diagnose eruit ziet:

Overleg met een arts: De eerste stap is een consult met een arts, meestal een psychiater of kinderarts, die informatie verzamelt over de medische voorgeschiedenis, de symptomen en het gedrag van de patiënt. In het geval van kinderen kunnen de leerkrachten ook betrokken worden bij het verstrekken van informatie over het gedrag van het kind op school.

Klinisch interview: De arts zal de patiënt of de verzorger interviewen om meer te weten te komen over de symptomen, de ernst, de duur en de impact op het dagelijks functioneren.

Lichamelijk onderzoek: Hoewel ADD niet gepaard gaat met lichamelijke symptomen, kan de arts een lichamelijk onderzoek uitvoeren om andere medische oorzaken van concentratieproblemen, zoals endocriene of neurologische aandoeningen, uit te sluiten.

Psychologischonderzoek: Een psycholoog of een medewerker van de geestelijke gezondheidszorg kan een psychologisch onderzoek uitvoeren, dat psychologische tests, vragenlijsten voor symptoombeoordeling en gedragsobservaties kan omvatten.

Diagnostischecriteria: de diagnose van aandachtstekortstoornis (ADD) of het relevante subtype van ADHD is gebaseerd op een reeks diagnostische criteria die zijn gedefinieerd in classificaties zoals DSM-5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) of ICD-10 (International Classification of Diseases).

Symptoomeis: Een voldoende aantal criteria en symptomen die de concentratie, impulscontrole en/of hyperactiviteit (afhankelijk van het subtype) belemmeren, zijn vereist om de diagnose te stellen.

Uitsluiting van andere oorzaken: De diagnose ADD vereist ook de uitsluiting van andere medische of psychiatrische oorzaken van concentratieproblemen, zoals depressie, angst of andere neurologische aandoeningen.

Samenwerking en observatie: Het is belangrijk dat het diagnostische proces observaties van symptomen in verschillende settings omvat, zoals thuis, op school of op het werk.

Behandeling overwegen: Zodra de diagnose is gesteld, kan de specialist behandelopties met de patiënt of verzorger bespreken, waaronder gedragstherapie, psychotherapie of mogelijk farmacotherapie.

Behandeling van ADD – therapie en farmacologie

De behandeling van Attention Deficit Disorder (ADD) kan bestaan uit verschillende benaderingen, waaronder gedragstherapie, psychotherapie en mogelijk farmacotherapie. Al deze methoden zijn afgestemd op de individuele behoeften van de patiënt.

1. Cognitieve gedragstherapie: Gedragstherapie is een belangrijk onderdeel van de ADD behandeling. Het kan de volgende benaderingen omvatten:
   • Organisatorische vaardigheidstraining: Helpen bij het ontwikkelen van vaardigheden op het gebied van planning, organisatie en tijdbeheer.
   • Sociale vaardigheidstraining: Het aanleren van effectieve communicatie en sociale interactiestrategieën.
   • Training inomgangsvaardigheden: hulp bij het herkennen van en omgaan met emotionele en stressvolle problemen.
   • Training in ouderschap: Ouders technieken aanleren om het gedrag van hun kind thuis en op school te beheersen.
2. Psychotherapie: Psychotherapie kan mensen met ADD helpen om te gaan met emotionele moeilijkheden, een laag zelfbeeld en andere psychologische problemen. Het introduceert hulpmiddelen voor een beter zelfinzicht en impulscontrole.
3. Farmacotherapie: In sommige gevallen, als de symptomen ernstig zijn en een grote impact hebben op het dagelijks functioneren, kan de arts farmacotherapie overwegen. De meest gebruikte medicijnen zijn stimulerende middelen zoals methylfenidaat en amfetaminen, die kunnen helpen om de concentratie en impulscontrole te verbeteren. Deze medicijnen werken in op het zenuwstelsel om de hoeveelheid beschikbare neurotransmitters zoals dopamine en noradrenaline te verhogen.

De beslissing over farmacotherapie moet zorgvuldig worden overwogen en besproken met je arts. Medicijnen kunnen effectief zijn, maar ze hebben ook potentiële bijwerkingen en risico’s op misbruik.

Aandachtstekortstoornis bij volwassenen

In de volwassen context wordt deze stoornis ADD bij volwassenen genoemd (ADD bij volwassenen). De symptomen en gevolgen van deze stoornis kunnen voor volwassenen verschillen van die voor kinderen. Hier zijn enkele karakteristieke kenmerken van aandachtstekortstoornis bij volwassenen:

1. Moeilijkheden met organisatie en planning: Volwassenen met ADD kunnen moeite hebben met het plannen en organiseren van taken, zowel op het werk als in het dagelijks leven. Ze kunnen problemen hebben met timemanagement en met het nauwkeurig voorspellen en organiseren van toekomstige gebeurtenissen.
2. Problemen om de aandacht erbij te houden: Volwassenen met ADD kunnen gemakkelijk afgeleid zijn en het moeilijk vinden om zich gedurende langere tijd op één activiteit te concentreren. Ze kunnen moeite hebben om hun aandacht bij taken te houden die concentratie vereisen.
3. Impulsiviteit: Impulsiviteit kan zich uiten in het nemen van beslissingen zonder er goed over na te denken, spreken zonder na te denken, of het nemen van risicovolle acties zonder over de gevolgen na te denken.
4. Emotionele problemen: Mensen met volwassen ADD kunnen moeite hebben met het reguleren van emoties, een laag gevoel van eigenwaarde, frustratie en emotionele spanning.
5. Relatieproblemen: Problemen met concentratie en impulscontrole kunnen sociale relaties beïnvloeden. Volwassenen met ADD kunnen moeite hebben om naar anderen te luisteren, belangrijke afspraken vergeten of zich impulsief gedragen.
6. Laag gevoel van eigenwaarde: Als gevolg van moeilijkheden bij het bereiken van doelen en het omgaan met het dagelijks leven, kunnen mensen met volwassen ADD een laag gevoel van eigenwaarde en frustratie ervaren.
7. Belemmeringen voor werk en studie: Aandachtstekortstoornis kan de prestaties op het werk en bij het studeren beïnvloeden, wat leidt tot problemen bij het voltooien van taken, slechte organisatie en moeilijkheden bij het bereiken van doelen.

ADD – Veelgestelde vragen

Wat is ADD?

ADD is een aandachtstekortstoornis die wordt gekenmerkt door problemen met concentratie en focus. Mensen met ADD hebben moeite om aandacht te besteden aan taken en ze af te maken, en om instructies op te volgen. ADD bij volwassenen komt minder vaak voor dan bij kinderen.

Wat is het verschil tussen ADD en ADHD?

ADHD wordt vooral gekenmerkt door hyperactiviteit; bij ADD-patiënten is er geen hyperactiviteit of op een veel lager niveau.

Hoe behandelen we ADD?

De behandeling van ADD, tegenwoordig meestal opgenomen als subtypes van ADHD, kan bestaan uit gedragstherapie, psychotherapie en mogelijk farmacotherapie. Therapeuten en geestelijk verzorgers stemmen een behandelplan af op de behoeften van de individuele patiënt (bij kinderen, adolescenten en volwassenen) en helpen hen om te gaan met concentratieproblemen, impulsiviteit en dagelijks functioneren.

Hoe help je iemand met ADD?

Om iemand met ADD te helpen, is het belangrijk om emotionele steun en begrip te bieden. Het vergemakkelijken van organisatie, planning en het geven van duidelijke instructies kan helpen bij het dagelijks functioneren. Het aanmoedigen van gezonde slaapgewoonten, lichaamsbeweging en een gezond dieet kan ook een positieve invloed hebben en dus helpen bij het focussen.

Waar komt ADD vandaan?

De oorzaken van ADD zijn complex en omvatten genetische, neurobiologische en omgevingsfactoren. Er is een grote kans dat je een aanleg voor deze stoornis erft. Afwijkingen in het zenuwstelsel, prenatale blootstelling aan giftige stoffen en omgevingsfactoren kunnen ook van invloed zijn op de ontwikkeling ervan.

Kan ADD genezen worden?

Het is meestal niet te genezen, maar het is mogelijk om de symptomen te beheersen en de kwaliteit van leven te verbeteren door middel van de juiste behandeling en therapieën. Een vroege diagnose en interventie, samen met effectieve copingstrategieën, kunnen iemands vermogen om zich te concentreren, impulsen te beheersen en te functioneren in de maatschappij aanzienlijk verbeteren.

Komt ADD alleen bij kinderen voor?

Nee, ADD kan zowel bij kinderen als volwassenen voorkomen. Sommige onderzoeken suggereren zelfs dat tot 6% van de volwassen bevolking met deze stoornis worstelt.

Zijn ADD en ADHD hetzelfde?

ADD en ADHD lijken op elkaar, maar zijn niet identiek. Het belangrijkste verschil is de aanwezigheid van motorische hyperactiviteit bij ADHD. Mensen met ADD kunnen concentratieproblemen hebben en afwezig zijn, maar ze vertonen niet de overmatige motorische activiteit die kenmerkend is voor ADHD.

Kan ADD behandeld worden?

Ja, ADD kan behandeld worden met verschillende strategieën, waaronder gedragstherapie, veranderingen in de levensstijl en, in sommige gevallen, medicatie. Het is belangrijk voor mensen met ADD om copingstrategieën te leren die hen kunnen helpen om met hun symptomen om te gaan.

Is ADD erfelijk?

Hoewel de exacte oorzaak van ADD niet bekend is, suggereert onderzoek dat genetica een rol kan spelen. Aandachtstekortstoornis komt vaker voor bij mensen van wie de familie iemand heeft die eerder soortgelijke problemen heeft ervaren.

Gaat ADD altijd gepaard met problemen op school of op het werk?

Veel mensen met ADD ondervinden problemen op school of op het werk vanwege concentratie- en organisatieproblemen. Met de juiste ondersteuning en copingstrategieën zijn veel mensen met ADD echter in staat om succesvol te zijn op deze gebieden.