Jicht is een vorm van artritis. Het wordt veroorzaakt door een te hoge concentratie urinezuur in het bloed, als gevolg van verstoringen in de afbraak van eiwitten (purines). Het jichtdieet is een soort ondersteuning voor de behandeling van dit type aandoening. Zien wat te eten en wat te vermijden bij jicht?
Oorzaken van jicht
Jicht is een reumatische aandoening die zich uit in hevige pijn, ontsteking en vervorming van de gewrichten. De belangrijkste oorzaak is een overmatige productie van urinezuur of een verminderde afvoer ervan uit het lichaam. Urinezuur zelf wordt gevormd uit purines die via de voeding worden aangevoerd en ook uit de afbraak van afstervende weefsels. Er zijn twee soorten jicht:
- primaire jicht – dit is een primaire aandoening die veel vaker voorkomt bij mannen. In dit geval is er sprake van een overmatige productie van urinezuur door het lichaam, wat gepaard gaat met problemen bij de uitscheiding ervan.
- Secundaire jicht – het gevolg van complicaties van ziekten zoals leukemie, nierziekten, multipel myeloom, hoge bloeddruk, obesitas, diabetes. Het kan het gevolg zijn van het gebruik van bepaalde medicijnen, een ongezonde levensstijl of een ontoereikend dieet.
Wat beïnvloedt de ontwikkeling van jicht?
- oudere leeftijd,
- genetische aanleg,
- slechte voeding,
- uitdroging,
- bepaalde ziekten zoals diabetes, hypertensie, lipidenstoornissen, obesitas, kanker,
- alcoholmisbruik,
- gebruik van geneesmiddelen die de urinezuurconcentratie verhogen.
Behandeling van jicht
Bij jicht is een farmacologische behandeling essentieel. Deze worden voornamelijk gebruikt om de pijn te verlichten en verdere aanvallen te voorkomen. Medicijnen die tijdens de behandeling worden gebruikt zijn
- niet-steroïde ontstekingsremmers – deze worden voornamelijk gebruikt tijdens acute aanvallen van jicht,
- glucocorticosteroïden – deze medicijnen worden gebruikt bij acute jichtaanvallen en wanneer niet-steroïde ontstekingsremmers niet werken of niet geschikt zijn voor de patiënt. Ze worden meestal direct in het gewricht toegediend en dit zorgt voor een snelle verlichting van de pijn.
- Colchicine – preparaten met colchicine werken bij zeer acute jichtaanvallen. Ze zijn in zeer korte tijd effectief. Ze hebben echter bijwerkingen, waaronder braken, diarree en buikpijn.
- Bloed urinezuurverlagende medicijnen – met deze medicijnen wordt de progressie van jicht gestopt, waardoor de productie van urinezuur wordt geremd. Deze medicijnen worden ongeveer twee weken na de eerste jichtaanval gegeven. Als ze eerder worden ingenomen, kunnen de symptomen verergeren.
Wat verlicht jicht?
Jicht, beter bekend als gout, is een ontstekingsaandoening die gepaard gaat met zwelling en ontsteking veroorzaakt door urinezuur. Het is een aandoening die vaak voorkomt bij mensen boven de 60 jaar. Hoewel de oorzaak van deze aandoening niet helemaal bekend is, is het wel bekend dat het kan worden veroorzaakt door overmatige productie van urinezuur, stofwisselingsstoornissen of een tekort aan vitamine C. Jicht is een aandoening die erg pijnlijk kan zijn. Mensen die eraan lijden, klagen vaak over pijn en ongemak in het gewrichtsgebied. De pijn wordt ’s nachts vaak erger en verhindert een normale slaap. Andere symptomen van jicht zijn zwelling en roodheid van het gewricht, beperkte beweeglijkheid van het gewricht, koorts, rillingen en algemene zwakte.
Jicht kan worden behandeld met medicijnen of een dieet. Voor de farmacologische behandeling worden ontstekingsremmende en pijnstillende medicijnen gebruikt, terwijl de dieetbehandeling bestaat uit een dieet dat het urinezuur beperkt. Mensen met jicht moeten voedingsmiddelen met een hoog urinezuurgehalte vermijden, zoals vlees, vis, eieren, zuivelproducten, bonen, erwten, kool, komkommers, haring, sardines, vis in blik, koffie, thee, chocolade, cacao en alcohol. Het wordt ook aanbevolen dat mensen met jicht veel fruit en groenten eten en dierlijke vetten vermijden.
Jicht kan erg lastig zijn, dus het is een goed idee om het advies van je arts op te volgen en je dieet strikt te volgen. Het is ook een goed idee om de hulp in te roepen van een diëtist die kan helpen bij het samenstellen van een geschikt dieet.
Jicht en dieet
Een dieet voor mensen die worstelen met jicht is nuttig om de symptomen van de ziekte te verlichten en ondersteunt ook de effecten van medicatie. Voedingsmiddelen die tijdens het dieet gegeten moeten worden, zijn voedingsmiddelen met een laag gehalte aan urinezuur, zoals:
- groenten: aubergines, paprika’s, courgettes, radicchio, kool, komkommers, tomaten, wortelen, asperges, koolrabi, sla, radijsjes, veldsla, rode bieten, aardappelen, bloemkool, selderij, uien.
- fruit: appels, peren, kersen, aardbeien, ananas, kiwi, pruimen, sinaasappels, bananen, kersen.
- volkoren- entarwebrood.
- rijst, gort, pasta, melk, zuivelproducten, eieren en noten.
Er zijn ook producten die gemiddelde hoeveelheden urinezuur produceren: - vleesproducten: vleeswaren, worst, rundvlees, lamsvlees, varkensvlees, gevogelte, wild,
- peulvruchten: groene erwten, kikkererwten, soja, bonen,
- vis: kabeljauw, snoekbaars, koolvis,
- evenals: paddenstoelen, chocolade, maïs, jicht.
Dit soort producten kunnen van tijd tot tijd in zeer beperkte hoeveelheden worden gebruikt.
Producten waaruit grote hoeveelheden urinezuur worden gevormd en die de jichtpatiënt moet vermijden zijn:
- orgaanvlees: levers, harten, nieren,
- vis en visproducten: sprot, haring, sardines, tonijn, gerookte zalm, gerookte makreel,
- en: vleesgelei, sterke vleesbouillons, conserven.
Een patiënt met jicht moet 4-5 maaltijden per dag eten, met regelmatige tussenpozen, waarbij de laatste maaltijd tot 3-4 uur voor het slapen gaan wordt gegeten. Het dieet moet ook bestaan uit veel vocht – tot 3 liter per dag. Voor mensen die worstelen met overgewicht is het aan te raden om geleidelijk en onder begeleiding van een arts of diëtist het overgewicht te verminderen. Het is belangrijk om ervoor te zorgen dat de maaltijden van de patiënt veel groenten en fruit bevatten met een beperking van vetten, voornamelijk van dierlijke oorsprong. De maaltijden kunnen worden gevarieerd met een kleine toevoeging van plantaardige vetten zoals: koolzaadolie, olijfolie, lijnzaadolie. Alcoholgebruik en roken moeten worden vermeden.
Kunnen ingemaakte komkommers gegeten worden bij jicht?
Ingemaaktekomkommers zijn een belangrijk onderwerp bij een jichtdieet. Liefhebbers van augurken vragen zich af of augurken wel mogen bij jicht. Ja, dat is toegestaan, maar je moet wel voorzichtig zijn met de hoeveelheid vanwege het hoge zoutgehalte. Ook andere augurken kunnen aan je menu worden toegevoegd. Hoewel purinerijk voedsel, zoals komkommers, moet worden vermeden in jichtdiëten, zijn ze niet schadelijk voor de patiënt. Het zout in augurken is echter problematisch. Het valt niet te ontkennen dat het zoutgehalte in augurken erg hoog is en een teveel aan zout bij jicht kan schadelijk zijn. Daarom zal het simpelweg eten van ingemaakte komkommers in redelijke doses (het is moeilijk om te bepalen hoeveel stukjes) geen nadelige invloed hebben op het lichaam. Dus, bijvoorbeeld, als je ingemaakte komkommers toevoegt aan een salade, voeg er dan niet nog meer zout aan toe. Probeer bij het samenstellen van een broodje augurk producten te kiezen die geen zout bevatten.
Menu’s voor jicht
Voorbeeld van een menu voor patiënten met jicht:
- Ontbijt: gierstgrutten met fruit.
- Tweede ontbijt: kwark met bieslook en een sneetje brood.
- Lunch: kabeljauwfilet, aardappelen, witte koolsalade.
- Middagsnack: yoghurt, handje walnoten.
- Diner: boekweitgrutten met gestoofde spinazie en zongedroogde tomaten.
Het is belangrijk om te onthouden dat het dieet vooral moet worden overlegd met de arts, die het dieet zal aanpassen aan het soort ziekte waaraan de patiënt lijdt.