De q-sort is een onderzoekstechniek die ontwikkeld werd in de jaren 1960 en sindsdien veel gebruikt wordt in de psychologie, sociologie, onderwijs en andere sociale wetenschappen. In dit artikel gaan we dieper in op wat een q-sort is, wat de doelen ervan zijn en waar het vandaan komt.
Wat is de q-sort techniek? Definitie van de term
Deq-sortechniek (of Q-methode) is een onderzoeksmethode waarbij de respondent een reeks uitspraken of zinnen moet ordenen. De respondent moet elke set uitspraken vergelijken en beoordelen welke uitspraken voor hem of haar het belangrijkst zijn en welke minder belangrijk. De resultaten worden dan gebruikt om informatie te verkrijgen over de voorkeuren en prioriteiten van de respondent en worden gebruikt om zijn of haar profiel te bepalen.
Wat is het doel van het gebruik van de q-sort techniek?
Q-sort wordt vaak gebruikt in psychologisch en sociologisch onderzoek om beter te begrijpen hoe mensen verschillende gebeurtenissen waarnemen en evalueren. Het is vooral nuttig in onderzoek naar attitudes, waarden, meningen en andere aspecten van persoonlijkheid.
De q-sort techniek wordt ook gebruikt om een hiërarchie van behoeften of waarden in de samenleving vast te stellen, waardoor onderzoekers de samenleving en haar cultuur beter kunnen begrijpen.
Waar is de q-sort techniek op gebaseerd?
De q-sort is gebaseerd op het vergelijken van uitspraken of zinnen door de onderzoeker. De respondent moet elke uitspraak lezen en beoordelen of deze meest waar, zeer waar, waar, zwak waar of helemaal niet waar is. De uitspraken kunnen gaan over verschillende aspecten van de persoonlijkheid van de respondent, zoals houdingen, waarden, meningen, enz.
Na het evalueren van elke uitspraak vergelijkt de respondent de uitspraken met elkaar en bepaalt welke voor hem of haar belangrijk zijn en welke minder belangrijk. De uitspraken worden in een van de vijf categorieën geplaatst: meest belangrijk, zeer belangrijk, belangrijk, minder belangrijk en niet erg belangrijk.
Als de respondent klaar is met het beoordelen van de stellingen, worden de resultaten geanalyseerd door de onderzoeker, die conclusies kan trekken over het profiel en de prioriteiten van de respondent.
Q-sort techniek – oorsprong
De q-sort techniek werd in de jaren 1960 ontwikkeld door psycholoog William Stephenson. De techniek was gebaseerd op onderzoek naar attitudes dat Stephenson uitvoerde onder studenten. Dit onderzoek toonde aan dat mensen de neiging hebben om uitdrukkingen te classificeren volgens een hiërarchie om hun attitudes en voorkeuren te bepalen.
Stephenson beschreef de q-sort techniek als “een methode van kruisvergelijking” waarmee “uitspraken kunnen worden toegewezen aan categorieën die hun mate van belangrijkheid voor een bepaalde respondent weergeven”. Sindsdien heeft de q-sort techniek zich snel verspreid in vele domeinen en wordt vandaag nog steeds veel gebruikt.