Het syndroom van Horner is een zelden gediagnosticeerde neurologische aandoening die ernstige gevolgen kan hebben voor de gezondheid van een patiënt. Leer meer over de belangrijkste symptomen, oorzaken en behandelmogelijkheden.
Het syndroom van Horner – wat is het?
Het syndroom vanHorner, ook bekend als het syndroom van Claude Bernard-Horner, is een neurologische aandoening die wordt gekenmerkt door een onderbreking van de sympathische innervatie van het oog tussen een centrum in de hersenstam en het oog zelf. De ziekte kan verschillende oorzaken hebben en zich op verschillende niveaus van het zenuwstelsel manifesteren. Schade kan optreden op het niveau van het eerste neuron van de hypothalamus-spinale pathway, bijvoorbeeld bij schade aan het cervicale ruggenmerg. Het kan ook optreden op het niveau van het tweede neuron stroomopwaarts van het ganglion, bijvoorbeeld wanneer de sympathische stam wordt samengedrukt door een longtumor, of na het wisselen van vezels in de ganglia, bijvoorbeeld ter hoogte van de interne halsslagader of bij bijholtetumoren.
Bij kinderen kan het syndroom van Horner leiden tot een fenomeen dat heterochromie wordt genoemd, dat wil zeggen irissen van verschillende kleuren. Bij deze aandoening is de iris aan de kant die door het syndroom is aangetast bleker. Het syndroom is vernoemd naar Johann Friedrich Horner, die het voor het eerst beschreef in 1869.
Symptomen met betrekking tot het oog bij het syndroom van Horner zijn onder andere ptosis, een vernauwing van het ooglid strabismus aan de aangedane kant, veroorzaakt door zwakte van de bovenste en onderste schildklierspieren. Een ander symptoom is miosis, een vernauwing van de pupil van het oog aan de aangedane zijde. Enophthalmus, een schijnbare ineenstorting van de oogbol in de oogkas, wordt ook beschreven bij het syndroom van Horner, maar dit is een illusie door vernauwing van het ooglidstroma.
Een tumor die de sympathische zenuw kan samendrukken en kan leiden tot het syndroom van Horner is de tumor van Pancoast. In dit geval is er een verlies van sympathische activiteit in het gebied dat wordt geïnnerveerd door de sympathische stam, wat leidt tot de eerder genoemde oogsymptomen en aanvullende symptomen zoals verminderde transpiratie op het deel van het gezicht aan de aangedane zijde of diastase van de cutane vasculatuur met verwijding als gevolg.
Symptomen van het syndroom van Horner
Het syndroom vanHorner wordt gekenmerkt door een aantal symptomen die voornamelijk verband houden met het gezichtsorgaan. De meest kenmerkende zijn
- ptosis – vernauwing van het ooglidstroma aan de aangedane zijde, veroorzaakt door verlamming of zwakte van de superieure en inferieure schildklierspieren die sympathisch worden geïnnerveerd,
- miosis – vernauwing van de pupil van het oog aan de aangedane zijde, veroorzaakt door de werking van de pupil sluitspier zonder dilatatie tegenwerking, resulterend in pupil onregelmatigheid (anisocoria); de pupil verwijdt niet in het donker,
- gebrekkige irispigmentatie – de iris aan de aangedane zijde is bleker, wat vooral opvalt als de laesie aangeboren of langdurig is,
- de pupil verwijdt zich heel langzaam,
- enophthalmus – een schijnbare ineenstorting van de oogbol in de oogkas, wat een illusie is als gevolg van een vernauwing van het ooglid strabismus door verlamming van de superieure en inferieure schildklierspieren.
Naast deze symptomen kan het syndroom van Horner gepaard gaan met aanvullende symptomen zoals anhidrosis – verminderde transpiratie op het deel van het gezicht aan de aangedane zijde en vasodilatio – diastase van de cutane vaatmusculatuur wat leidt tot verwijding. Ook opmerkelijk is de duidelijke exoftalm en voorbijgaande verlaging van de oogdruk, evenals veranderingen in de traansamenstelling.
Oorzaken van het syndroom van Horner
Het syndroom vanHorner kan het gevolg zijn van een aantal verschillende oorzaken die leiden tot een onderbreking van de sympathische innervatie van het oog. De belangrijkste factor is beschadiging van de zenuwbanen, die door verschillende factoren kan worden veroorzaakt:
- Trauma: Directe schade aan de zenuwen of weefsels in het gebied kan leiden tot symptomen van het syndroom van Horner. Trauma aan de nek of het hoofd kan bijvoorbeeld de zenuwbanen naar het oog beschadigen.
- Pancoastumor: Dit is een tumor die zich ontwikkelt in de bovenkant van de long en die de sympathische zenuw kan samendrukken, wat leidt tot symptomen van het syndroom van Horner.
- Beroerte: Een beroerte in de hersenen of het ruggenmerg kan de zenuwbanen beschadigen die verantwoordelijk zijn voor de sympathische innervatie van het oog.
- Chirurgie: Chirurgie in de nek, borst of het hoofd kan leiden tot zenuwbeschadiging en symptomen van het syndroom van Horner.
- Andere neurologische aandoeningen: ziekten zoals multiple sclerose, hersen- of ruggenmergtumoren en neuro-inflammatie kunnen leiden tot symptomen van het syndroom van Horner.
Het is belangrijk om te begrijpen dat het syndroom van Horner een syndroom van symptomen is en geen onafhankelijke ziekte. Dit betekent dat het het gevolg is van andere aandoeningen of letsels. Daarom is de diagnose van de oorzaak van het syndroom van Horner cruciaal voor de juiste behandeling en behandeling van de aandoening van de patiënt.
Syndroom van Horner bij de hond
Het syndroom vanHorner bij de hond is een neurologische aandoening die bij elk ras kan voorkomen, hoewel sommige rassen er gevoeliger voor kunnen zijn. Hoewel de oorzaken van dit syndroom bij honden kunnen variëren, is het meestal het gevolg van een trauma, tumor, ontsteking of aandoening van het ruggenmerg.
De symptomen van het syndroom van Horner bij honden zijn vergelijkbaar met die bij mensen. De meest kenmerkende symptomen zijn hangend ooglid, vernauwing van de pupil en gebrek aan zweten aan de aangedane kant van het gezicht. Bij honden kan er ook sprake zijn van een verandering in de kleur van de iris en bonte irissen. In veel gevallen kunnen deze tekenen subtiel zijn en moeilijk te herkennen zonder een nauwkeurige diagnose.
De diagnose van het syndroom van Horner bij honden omvat een neurologisch onderzoek, oogonderzoek en aanvullende beeldvormende onderzoeken zoals CT- of MRI-scans. De behandeling hangt af van de oorzaak van het syndroom en kan bestaan uit medicamenteuze behandeling, chirurgie of radiotherapie. Bij trauma’s of tumoren is vroegtijdige opsporing en behandeling belangrijk om verdere complicaties te voorkomen.
Het is ook goed om te weten dat het syndroom van Horner bij honden geen levensbedreigende aandoening is, maar een symptoom kan zijn van een ernstigere aandoening. Daarom is het belangrijk dat hondeneigenaren zich bewust zijn van de symptomen en veterinaire hulp zoeken als ze zich voordoen.
Behandeling van het syndroom van Horner
Het syndroom vanHorner is een syndroom van symptomen en geen ziekte op zich, dus de behandeling bestaat voornamelijk uit het aanpakken van de onderliggende oorzaak. Een belangrijk element is een nauwkeurige diagnose om de bron van het probleem te identificeren en dienovereenkomstig te behandelen.
Als de oorzaak van het syndroom een tumor is, zoals in het geval van de tumor van Pancoast, kan de behandeling bestaan uit een operatie om de tumor te verwijderen, gevolgd door radiotherapie of chemotherapie om eventueel achtergebleven kankercellen te vernietigen. Bij letsel kunnen revalidatie en fysiotherapie nodig zijn om de normale zenuw- en spierfunctie te herstellen.
Als de oorzaak een neurologische ziekte is, zoals multiple sclerose, kunnen medicijnen worden gebruikt om de symptomen onder controle te houden en de voortgang van de ziekte te vertragen. Pijnstillers en ontstekingsremmers kunnen ook worden voorgeschreven om de symptomen van het syndroom van Horner te verlichten.
Het is belangrijk dat patiënten regelmatig worden gecontroleerd en nieuwe symptomen of veranderingen in bestaande symptomen bijhouden. Vroegtijdige opsporing en behandeling kunnen verdere complicaties helpen voorkomen en de levenskwaliteit van de patiënt verbeteren.
Samenvatting – Horner syndroom
Het syndroom van Horner is een ernstige neurologische aandoening die verschillende oorzaken kan hebben. Vroegtijdige opsporing en behandeling zijn essentieel voor een succesvolle therapie. Zowel mensen als dieren kunnen aan dit syndroom lijden, dus het is belangrijk om op de hoogte te zijn van de symptomen en behandelingsmogelijkheden.