EMDR-therapie, of‘Eye Movement Desensitisation and Reprocessing‘, wat in het Pools vertaald kan worden als Eye MovementDesensitisation Therapy, is een methode om pijnlijke en traumatische ervaringen te behandelen. Deze mysterieus klinkende therapie is geen vorm van alternatieve geneeskunde, maar het resultaat van meer dan 30 jaar klinisch werk en onderzoek naar de effectiviteit ervan.
Wat is EMDR therapie?
Francine Shapiro ontwikkelde EMDR Therapie meer dan 30 jaar geleden in de Verenigde Staten, en het is nu een zich steeds verder ontwikkelende en steeds populairder wordende methode in psychotherapie. Francine Shapiro merkte hoe snelle en repetitieve oogbewegingen, uitgevoerd op een specifieke manier, het effect hebben dat verontrustende gedachten en emoties verminderen. Dankzij jarenlang onderzoek is deze methode erg populair geworden in de Verenigde Staten en in Europa krijgt ze elk jaar meer aanhangers. De Wereldgezondheidsorganisatie en de American Psychiatric Association bevelen deze methode aan voor de behandeling van trauma. De EMDR methode kan alleen worden uitgevoerd door getrainde artsen en psychotherapeuten, omdat het gebaseerd is op een gedetailleerd protocol dat bestaat uit 8 opeenvolgende fasen. Dankzij de integratie van geselecteerde elementen van andere therapeutische methoden, gecombineerd met de stimulatie van de hersenhelften, vindt de verwerking van informatie in het hersensysteem plaats en dit programmeert de geest als het ware zodanig dat de acute herinnering wordt “geheeld”.
EMDR therapie voor wie?
EMDR is bedoeld voor mensen die pijnlijke en traumatische ervaringen hebben meegemaakt en daardoor worstelen met mentale blokkades, moeilijkheden en angsten. De methode wordt ook aanbevolen voor mensen die worstelen met fobieën, verslavingen, obsessieve-compulsieve stoornissen en depressie. Traumastoornissen worden gedefinieerd als angststoornissen die kunnen ontstaan als reactie op een onmiddellijke bedreiging van het leven, zoals ongevallen, natuurrampen, oorlogstrauma’s, geweld (fysiek en psychisch), seksueel misbruik. EMDR therapie wordt in toenemende mate gebruikt tijdens crisisinterventie en bij het werken met chronische pijn en fantoompijn. Sommige mensen keren na moeilijke ervaringen terug naar hun vorige leven zonder traumatische symptomen, maar er zijn ook mensen die het trauma niet kunnen vergeten. In hun geval uit dit zich
- het voortdurend naspelen van de moeilijke ervaring in hun hoofd,
- erover dromen,
- leven in voortdurende spanning,
- oncontroleerbare emoties die geactiveerd kunnen worden in een situatie die op de een of andere manier lijkt op de traumatische ervaring.
- Specifieke plaatsen of mensenmassa’s vermijden – extreme volledige sociale isolatie.
EMDR in de praktijk
Hoe ziet EMDR therapie er in de praktijk uit?
Tijdens gesprekken met de psychotherapeut haalt de patiënt herinneringen op aan zijn of haar traumatische ervaring. Voorafgaand aan de sessie wordt hij of zij door de behandelaar voorbereid op wat er zou kunnen volgen. Pijnlijke herinneringen ophalen is voor velen erg moeilijk. In deze therapie is het echter essentieel om iemands leven te kunnen helen. Bij het ophalen van een traumatische herinnering tijdens een sessie richt de patiënt zich op gedachten, emoties en lichamelijke reacties, terwijl hij naar de hand van de therapeut staart, die (meestal) pendelende bewegingen met de hand maakt, waardoor beide hersenhelften van de patiënt worden gestimuleerd. Soms gebruikt ze ook tactiele en akoestische stimuli. Ondanks de terugkeer van traumatische herinneringen begint de patiënt zich opgelucht te voelen en worden stress en spanning verminderd.
Wat biedt EMDR therapie?
Natuurlijk is EMDR therapie bedoeld om het trauma te helpen helen. Therapie is altijd een individuele aangelegenheid, waarbij sommige patiënten maar een paar sessies nodig hebben, anderen maanden en weer anderen jaren. Een enkele sessie duurt meestal tussen de 50 en 90 minuten, de duur kan afhangen van de reactie en emotionele toestand van de patiënt. EMDR zelf maakt het onder andere mogelijk: het ontstaan van het probleem te begrijpen, welke functie de reacties op de optredende reacties en emoties spelen, waar deze reacties vandaan komen. De methode maakt het ook mogelijk om de sleutelherinnering te vinden waarin het probleem is ontstaan. Dit is niet altijd voor de hand liggend. Soms manifesteren trauma’s zich door lichamelijke reacties, emotionele toestanden, maar herinnert de patiënt zich niet in welke situatie het probleem is ontstaan. EMDR stelt de patiënt in staat om de traumatische gebeurtenis in het bewustzijn te verwerken, zodat de zware herinnering een afgesloten hoofdstuk wordt. Het is de bedoeling dat de methode zo effectief is dat de herinnering het normale functioneren niet meer verstoort. Het gewenste gevolg van de therapie is een terugkeer naar balans in het dagelijks leven van de patiënt.
EMDR therapie is een methode die veel patiënten verlichting heeft gebracht – zowel in de Verenigde Staten, waar het populair is geworden, als in Europa. Het is ook geen alternatieve tak van de geneeskunde, maar dankzij vele jaren van onderzoek en succes in de praktijk is het een gewaardeerde methode door artsen en psychologen voor de behandeling van trauma’s, angsten en fobieën.