Volgens gegevens van het Centraal Bureau voor de Statistiek eet de gemiddelde Pool bijna 40 kg brood per jaar. We kunnen ons geen ontbijt zonder voorstellen, we eten het vaak bij het avondeten en het werkt net zo goed als avondeten. Ter gelegenheid van Wereldbrooddag (16 oktober) nemen we brood onder de loep en geven we aan welke bakkerijproducten je het beste kunt kiezen en hoe je thuis een vers, geurig brood bereidt.
De traditie van het bakken van brood gaat vele generaties terug. Een tijdlang vergaten we het, maar tegenwoordig beginnen steeds meer mensen het weer te doen. Zelfgebakken brood is de zekerheid van de ingrediënten die worden gebruikt bij de bereiding, de onvergetelijke smaak en het aroma. Zelfgemaakte bakwaren zijn altijd vrij van smaakversterkers, spulsifiers, emulgatoren en conserveringsmiddelen. Simpel gezegd: we weten precies wat we eten. En daar blijft het niet bij, want brood bakken is altijd verser en gewoon lekkerder brood dat door iedereen bereid kan worden, en nog goedkoop ook.
Zuurdeeg of gist? Donker of licht?
Ondanks het feit dat we bijna elke dag brood eten, besteden veel mensen niet veel aandacht aan het kiezen van een bepaald soort brood. En er zijn er veel. Het basisonderscheid heeft te maken met de manier van brood bakken: zuurdesem en gist. Onze grootouders bakten brood met zuurdesem, een mengsel van meel en water dat een gistingsproces heeft ondergaan. Brood dat op deze manier wordt gebakken is compacter en gaat langer mee. Brood gebakken met gist is veel gebruikelijker in bakkerijen, vanwege het snellere productieproces. Het brood is licht en erg zacht, maar wordt al na een paar dagen hard.
In de context van de verschillende soorten brood is het ook nodig om donker en licht brood te noemen. Het eerste wordt gemaakt van tarwe-, rogge- of gemengd meel. Het wordt meestal volkoren genoemd, wat betekent dat volkorenmeel, d.w.z. enkelvoudig gemalen meel, is gebruikt bij de productie. Licht brood wordt gebakken van geraffineerde witte bloem. Hierdoor wordt het erg zacht, maar verliest het ook wat van zijn voedzame eigenschappen.
Bij zelfgebakken brood gaat het niet alleen om een beproefd recept, maar ook om het juiste meel
Waarschijnlijk is alles al gezegd over brood bakken, en toch is het niet moeilijk om fouten te maken. Op het eerste gezicht lijkt het misschien een makkelijke kunst – de ingrediënten kopen, mengen, in een blik gieten en in de oven schuiven. In de praktijk blijkt echter dat een goed recept maar het halve werk is, want het meel speelt een cruciale rol.
De keuze van het meel bepaalt de smaak van het brood, de consistentie en de houdbaarheid. De eenvoudigste vuistregel is dat hoe hoger de gradatie, hoe donkerder het brood zal zijn en hoe lager de maalgraad. Als het gaat om gezondheidskwesties, zou het meel met de hoogste index idealiter gebruikt moeten worden om te bakken, maar het zal niet voor alles even goed werken. Enkele van de meest populaire zijn
- brood gemaakt van tarwemeel – zacht en smakelijk, maar minder vullend en met weinig vezels,
- brood gemaakt van speltbloem – rijk aan vezels, eiwitten en mineralen,
- brood gemaakt van roggemeel, dat wordt aanbevolen voor diabetici vanwege de lage glykemische index,
- brood gemaakt van glutenvrij meel – maïs-, boekweit- of amarantmeel kan de bovenstaande drie met succes vervangen.
Het is heel gebruikelijk om verschillende meelsoorten te mengen om een lichter en lichter verteerbaar brood te maken, zoals roggemeel gemengd met tarwemeel. Het is ook het vermelden waard dat de makkelijkste manier om je broodbakavontuur te beginnen tarwemeel is, dat erg kneedbaar is en veel fouten vergeeft.
Kneden met de hand of met een planeetmenger
Om zelf brood te maken, moet je het deeg goed kneden. Je kunt het op de traditionele manier doen, met je handen, of een planeetmenger gebruiken. Het deeg kneden met de hand is een arbeidsintensieve taak en vereist veel oefening, terwijl de mixer het praktisch zelf kan en onze rol beperkt is tot het toevoegen van de ingrediënten aan de kom. Als je besluit om deeg te kneden met een planetaire mixer, is het de moeite waard om een model te kopen dat tegen deze taak is opgewassen. Het vermogen van de mixer zelf is belangrijk – minstens 1000 watt, zodat je je geen zorgen hoeft te maken over het goed kneden van het deeg. De capaciteit van de kom van de planetaire mixer is ook belangrijk. Het handigst is om een model te nemen met een inhoud van 4 liter of meer, dan kun je zonder problemen een stevige partij deeg mengen. Als laatste, maar daarom niet minder belangrijk, de mixer. Een spiraalvormige kneedhaak is ideaal om het deeg uit alle hoeken en gaten van de kom te halen – zowel van de zijkanten als van de bodem. Je zou kunnen denken dat een stevig apparaat om je bij deze taak te helpen veel beslag legt op je huishoudbudget, omdat het enkele duizenden zloty kost. Integendeel. De aanbiedingen van fabrikanten zijn momenteel zo ruim dat een goed en bewezen apparaat al voor 600 PLN kan worden gekocht.
Tot slot nog een goede tip. Een planetaire mixer is vaak een apparaat voor op het aanrecht, dus het is de moeite waard om er een te kiezen die past bij de stijl van onze keuken. En hier is de vintage lijn apparaten van Ariete erg interessant, die naast functionaliteit ook moderne oplossingen combineren met klassiek Italiaans design.
Hieronder vind je een recept voor zelfgebakken brood. Probeer het zelf.
Recept voor zelfgebakken brood
- 500 g broodtarwemeel (type 750 of 850),
- 25 g verse gist,
- 1 platte eetlepel suiker,
- 270 ml lauw water,
- 1 eetlepel zachte boter,
- 1 theelepel zout,
- optioneel je favoriete zaden (zonnebloem, maanzaad, sesam).
Voeg gist, suiker, 1 eetlepel bloem en lauw water (100 ml) toe aan een kom, meng goed en zet 10 minuten opzij. Zeef de overgebleven bloem door een zeef in de kom van een Ariete keukenmachine, voeg het water (170 ml), de boter, het zout en het gerezen zuurdesem toe. Kneed tot een elastische, plastische massa en laat het deeg afgedekt met een doek een uur rusten. Doe het gerezen deeg over in de vorm en zet een half uur opzij. Verwarm de oven voor op 220°C, snijd de bovenkant van het deeg voorzichtig in en maak het licht vochtig met een kwastje. Bestrooi het brood met korrels en plaats het in de oven. Baktijd: 20 minuten.